Podstawy GIS
Definicja:
GIS to Geographical Information Systems lub bardziej po polsku Systemy Informacji Geograficznej, bądź Systemy Informacji Przestrzennej. Nasza ulubiona definicja to: GIS jest to zbiór wiedzy, ludzi, sprzętu i oprogramowania do pozyskiwania, przechowywania, przesyłania, analizowania i wizualizacji danych przestrzennych. Przez informację przestrzenną rozumiemy każdą informację, którą możemy przypisać do konkretnego miejsca.
Rozebranie definicji na części pierwsze.
Początkujący w tematyce GIS oraz wszyscy, którzy zetknęli się na studiach, bądź też w pracy zawodowej z systemami CAD, mają problem z odróżnieniem obydwu systemów. Zacznijmy od definicji:
- CAD (Computer Aided Design) – zastosowanie sprzętu i oprogramowania komputerowego w projektowaniu technicznym. Systemy CAD znajduje zastosowanie między innymi w inżynierii mechanicznej, elektrycznej, budowlanej. Znamienne dla CAD jest cyfrowe modelowanie geometryczne mające na celu opracowanie zapisu konstrukcji wyrobu (jednego obiektu technicznego lub ich układu)
- GIS (Geographic Information System) – system służący do wprowadzania, gromadzenia, przetwarzania oraz wizualizacji danych geograficznych. Każdy system GIS składa się z: bazy danych geograficznych, sprzętu komputerowego, oprogramowania oraz twórców i użytkowników GIS.
Zagadnieniem koniecznym do skutecznej pracy w GIS jest poznanie sposobów radzenia sobie z układami współrzędnych prostokątnych płaskich oraz geograficznych. Wbrew pozorom, jednym z większych problemów z tym związanych jest nazewnictwo układów w różnych typach oprogramowania. Kody EPSG powstały w celu standaryzacji nazewnictwa i parametrów układów współrzędnych.
Z metadanymi w Polsce jest bardzo duży problem… Wszyscy o nich mówią w kontekście INSPIRE, co jakiś czas robi się zamieszanie, ponieważ kolejne zbiory danych muszą być metadanymi opatrzone, ale mało kto mówi o ich praktycznym wykorzystaniu. Głównym problemem jest to, że inne instytucje metadane (i same dane) wytwarzają (i nie potrzebują z nich korzystać), a inne wykorzystują (i nie biorą udziału w ich tworzeniu). Ten brak kontaktu powoduje brak zrozumienia idei.
Google Maps API jest jednym z najpopularniejszych rozwiązań, umożliwiających wyposażenie aplikacji webowej w mapy. Jest bogate w funkcje i dane oraz cechuje się wysoką dostępnością i stabilnością działania. Nie oznacza to jednak, że jest w każdym wypadku rozwiązaniem optymalnym, a w niektórych wypadkach jego użycie będzie wręcz niemożliwe. W tym artykule postaram się przedstawić powody, dla których warto rozpatrzyć użycie alternatyw dla Google Maps API oraz pokrótce je scharakteryzować.
Dlaczego szukać alternatywy?
Google Maps API, pomimo swoich zalet, posiada pewne ograniczenia. Szczególnie dotkliwe są one w przypadku użycia usługi bezpłatnej. W takim wypadku wykluczone są m.in.:
- aplikacje do nawigacji i/lub śledzenia pojazdów,
- mapy drukowane oraz materiały reklamowe o nakładzie powyżej 5000 egz.,
- aplikacje działające w sieci wewnętrznej (za firewallem),
- aplikacje z płatnym dostępem.
Z kolei usługa płatna umożliwia takie działania, ale jest sprzedawana z indywidualną wyceną, zaczynającą się od 10 000 $ rocznie. Dla wielu aplikacji może to oznaczać spadek rentowności poniżej akceptowalnego poziomu. Dodatkowo, nie wszystkie ograniczenia są zniesione – nadal nie można np. przechowywać wyników geokodowania w osobnej bazie danych i wyświetlać na mapach innych niż Google.
Jak zastąpić?
Pakiet Google Maps API składa się z dwóch podstawowych komponetów:
- biblioteka programistyczna JavaScript,
- dane geograficzne i usługi na nich oparte, m.in. mapy podkładowe, geokodowanie, wyznaczanie trasy przejazdu.
W większości zastosowań alternatywnych komponenty te są niezależne od siebie i można je wybrać spośród różnych dostawców.
Biblioteka programistyczna
Ten element może być trudny do wymiany w przypadku rozbudowanej aplikacji, gdyż pociąga za sobą przepisanie kodu. Ponieważ jednak samo Google od czasu do czasu publikuje nową wersję API, wymagającą przynajmniej częściowego przepisania własnego kodu, należy być zawsze gotowym na taką ewentualność i bez zmiany biblioteki. Ponadto można tą okazję wykorzystać do modernizacji i naprawienia błędów, lub wręcz przekazania klientom zupełnie nowej wersji aplikacji.
Istnieje kilka bibliotek Open Source mogących wyświetlać mapy w środowisku przeglądarki internetowej, z czego dwie najbardziej godne polecenia to OpenLayers i Leaflet.
OpenLayers
Jest bardzo rozbudowanym, dojrzałym (pierwsze wydanie w 2006) projektem. Rozwój był zainicjowany przez firmę MetaCarta, obecnie jest niezależnym projektem wspieranym przez fundację OSGeo. Umożliwia współpracę z różnymi źródłami danych przestrzennych (m.in. usługi sieciowe TMS, WMTS, WMS, WFS oraz pliki KML, GeoJSON i GPX) oraz szeroki zakres interaktywności (rysowanie i pomiary, edycja danych, zaznaczanie obiektów, wyświetlanie informacji o obiekcie).
Wadą OpenLayers jest duży rozmiar (770 kB) oraz duża ilość starego kodu, związana z długą historią projektu. Obecnie trwają prace nad wersją 3, która ma zachować zakres funkcjonalności przy modernizacji i ograniczeniu rozmiaru kodu.
Leaflet
Najważniejszy konkurent dla OpenLayers. Wykorzystuje standardy HTML5 i CSS3 przy zachowaniu zgodności z Internet Explorer 8. Podstawowa biblioteka zajmuje 125 kB bez kompresji. Bardziej skomplikowane aplikacje – np. z możliwością rysowania, pomiarów, z wykorzystaniem plików KML – nie obędą się jednak bez użycia wtyczek, których powstało już wiele.
W odróżnieniu od OpenLayers wymaga od programisty znacznie mniejszej znajomości terminologii i teorii GIS (szczególnie zagadnień związanych z układami współrzędnych), oraz mniejszej ilości kodu dla osiągnięcia podstawowej funkcjonalności mapy. Przy bardziej złożonych aplikacjach może być jednak zbyt ograniczona.
Dane i usługi sieciowe
Biblioteki OpenLayers i Leaflet, w odróżnieniu od Google Maps API JavaScript, nie są w żaden sposób powiązane z dostawcami map. Możemy wybrać dowolnego dostawcę, który udostępnia swoje usługi w standardowej formie. Najczęściej jednak używa się ich z mapami i usługami powstałymi na bazie danych projektu OpenStreetMap, który jest “Wikipedią wśród map” (więcej informacji tutaj) i umożliwia nieodpłatne korzystanie z źródłowych danych geograficznych.
Mapa drogowa
Ten element jest najprostszy do zastąpienia. Spośród map bazujących na danych OSM, możemy wybrać oficjalną mapę projektu widoczną na stronie osm.org (OSM Standard, nazywaną też OSM Mapnik) – obie zaproponowane biblioteki posiadają gotowe funkcje do jej dodania. Oprócz tego można wykorzystać alternatywne wizualizacje (np. MapQuest, Hike&Bike) lub wreszcie – utworzyć własną, choć w tym wypadku niezbędny będzie serwer do jej utrzymania.
Zdjęcia satelitarne
W odróżnieniu od mapy drogowej, pozyskanie danych siłami społeczności jest przy obecnym stanie techniki mocno utrudnione. Z tego powodu brak projektu analogicznego do OSM, umożliwiającego dodanie do własnego projektu mapy satelitarnej praktycznie bez ograniczeń licencyjnych.
Komercyjna konkurencja dla Google Maps w zakresie map satelitarnych, obejmujących zasięgiem Polskę, jest dość skromna. Możliwe jest skorzystanie z Bing Maps API, które do 125 000 zapytań rocznie dla aplikacji publicznie dostępnych. Aplikacje wymagające logowania, przeznaczone do użycia za firewallem wymagają odpowiedniej licencji biznesowej.
Drugą alternatywą jest MapBox Satellite. Ta usługa jest płatna w każdym przypadku, a wysokość opłaty zależy nie od rodzaju aplikacji, ale od wielkości ruchu i waha się od 5 do 500 $ miesięcznie.
W przypadku aplikacji działających na terenie jednego państwa, czasem możliwe jest skorzystanie – płatne lub bezpłatne – z map lotniczych oferowanych przez państwowe agencje, w formie usługi sieciowej WMS/WMTS. Niestety, polski geoportal.gov.pl na chwilę obecną nie udostępnia takiej usługi do wykorzystania we własnych aplikacjach.
Wyszukiwanie i geokodowanie
Do wyszukiwania miejscowości i nazw geograficznych można wykorzystać usługę GeoNames. Wyszukiwanie ulic i adresów znajdujących się w zasobie OpenStreetMap możliwe jest dzięki usłudze Nominatim, choć działa ona w nieco staroświecki sposób – nie oferuje bowiem sugestii wyników na podstawie wpisanego fragmentu tekstu.
Dla polskich punktów adresowych, znajdujących się w gminach posługujących się Internetowym Menedżerem Punktów Adresowych (IMPA) można skorzystać z usługi lokalizacji adresów opisanej na stronie producenta aplikacji.
Wyznaczanie tras przejazdu (routing)
Istnieje kilka usług, umożliwiających wykreślenie najkrótszej/najszybszej trasy przejazdu pomiędzy zadanymi punktami, bazując na danych OSM. Jedną z nich, możliwą do integracji we własnych aplikacjach jest YOURS oparty o silnik Gosmore. Wyniki są zwracane w formacie GeoJSON lub KML, można również określić różne profile (najszybciej, najkrócej oraz środek transportu – samochód osobowy, ciężarowy, motorower, rower, pieszy). Drugą, charakteryzującą się większą wydajnością i aktualnością danych jest OSRM, wykorzystujący algorytmy nowej generacji. W tym przypadku mamy jednak do dyspozycji wyłącznie jeden profil trasy (samochód – naszybciej).
Podsumowanie
Za wyjątkiem zdjęć satelitarnych, uniezależnienie się od Google Maps API nie powinno nastręczać poważniejszych trudności. Odseparowanie od siebie kluczowych komponentów aplikacji mapowej, choć wymagające włożenia pewnego wysiłku, znacznie zwiększa jej elastyczność i ułatwia korzystanie z różnych źródeł danych. Przy odpowiednim przygotowaniu, możliwe jest nawet stworzenie systemu działającego bez stałego dostępu do sieci Internet.
Metadane to zbiór informacji szczegółowo opisujących dane, zbiory danych czy też usług, zapisany przy wykorzystaniu składni języka XML (eXtensible Markup Language – standard opracowany przez organizację W3C).
Przeczytaj także artykuł: “Po co są metadane w GIS“
Dzięki metadanym można dowiedzieć się jaka była data pozyskania danych i jak wygląda ich aktualność, kto je utworzył, na jakich zasadach są udostępniane, jakiego obszaru dotyczą, jaka jest ich szczegółowość, według jakiego standardu zostały opracowane, w jakim są układzie współrzędnych, w jakim formacie są dostępne czy też pod jakim adresem uruchomiona jest usługa. A także wiele innych informacji przydatnych podczas wyszukiwania przez użytkownika interesujących go materiałów geodezyjnych, kartograficznych, związanych z planowaniem przestrzennym czy też obejmujących tematykę środowiska przyrodniczego, ale nie tylko. Metadane są jednym z kluczowych elementów infrastruktury informacji przestrzennej.
Szczegółowe informacje dotyczące zapisów Dyrektywy INSPIRE oraz Ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej w kontekście metadanych geoinformacyjnych dostępne są m.in. w publikacjach:
- Metadane geoinformacyjne w INSPIRE i SDI.
- INSPIRE i Krajowa Infrastruktura Informacji Przestrzennej – Podstawy teoretyczne i aspekty praktyczne.
- Modelowanie pojęciowe w projektowaniu i implementacji systemów geoinformacyjnych.
Przedstawione są tam normy ISO odnoszące się do metadanych (19115 Metadane, 19139 Metadane – schemat implementacji XML) jak również opisane techniczne aspekty tworzenia metadanych.
Proces tworzenia metadanych z technicznego punktu widzenia nie jest specjalnie skomplikowany. Przygotowane edytory wspomagają operatora wskazując obligatoryjne pola wymagane w procesie walidacji pliku metadanych pod względem zgodności z wytycznymi. Dużo trudniejsze natomiast jest zebranie możliwie najdokładniejszych informacji o zasobie, który ma zostać opisany metadanymi.
W roku 2010 Główny Geodeta Kraju, aby wspomóc prace nad utworzeniem metadanych dla działek ewidencyjnych opublikował dokument “Wytyczne do przygotowania metadanych w zakresie działek ewidencyjnych” szczegółowo opisujący zakres informacji jaki powinien się znaleźć w tych metadanych. A wraz z nim udostępnił służbie geodezyjnej i kartograficznej specjalnie przygotowany internetowy edytor metadanych by wspomagać tworzenie ich dla zasobu działek ewidencyjnych. To właśnie służba geodezyjna i kartograficzna jako jedna z pierwszych w kraju musiała się zmierzyć z problemem dokładnego opisania swoich danych.
Za tworzenie i aktualizację metadanych w Polsce odpowiedzialnie są następujące Organy:
Załącznik I dyrektywy INSPIRE
- Systemy odniesienia za pomocą współ. (Główny Urząd Geodezji i Kartografii)
- Systemy siatek geograficznych (Główny Urząd Geodezji i Kartografii)
- Nazwy geograficzne (Główny Urząd Geodezji i Kartografii)
- Jednostki administracyjne (Główny Urząd Geodezji i Kartografii)
- Adresy (Główny Urząd Geodezji i Kartografii)
- Działki katastralne (Główny Urząd Geodezji i Kartografii)
- Sieci transportu (Główny Urząd Geodezji i Kartografii)
- Hydrografia (Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej)
- Obszary chronione (Minister Środowiska oraz Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego)
Załącznik II dyrektywy INSPIRE
- Ukształtowanie terenu (Główny Urząd Geodezji i Kartografii)
- Użytkowanie terenu (Główny Urząd Geodezji i Kartografii)
- Sporządzanie ortoobrazów (Główny Urząd Geodezji i Kartografii)
- Geologia (Główny Geolog Kraju)
Załącznik III dyrektywy INSPIRE
- Jednostki statystyczne (Prezes Głównego Urzędu Statystycznego)
- Budynki (Główny Urząd Geodezji i Kartografii)
- Gleba (Główny Urząd Geodezji i Kartografii)
- Zagospodarowanie przestrzenne (Minister Infrastruktury)
- Zdrowie i bezpieczeństwo ludzi (Minister Zdrowia)
- Usługi użyteczności publicznej i służby państwowe (Główny Urząd Geodezji i Kartografii)
- Urządzenia do monitorowania środowiska (Główny Inspektor Ochrony Środowiska)
- Obiekty produkcyjne i przemysłowe (Główny Urząd Geodezji i Kartografii)
- Urządzenia rolnicze oraz akwakultury (Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi)
- Rozmieszczenie ludności – demografia (Prezes Głównego Urzędu Statystycznego)
- Gospodarowanie obszarem/strefy ograniczone/regulacyjne oraz jednostki (Główny Urząd Geodezji i Kartografii)
- Strefy zagrożenia naturalnego (Minister Środowiska)
- Warunki atmosferyczne (Minister Środowiska)
- Warunki meteorologiczno-geograficzne (Minister Środowiska)
- Warunki oceanograficzno-geograficzne (Minister Infrastruktury)
- Regiony morskie (Minister Infrastruktury)
- Regiony biogeograficzne (Główny Konserwator Przyrody)
- Siedliska i obszary przyrodniczo jednorodne (Główny Konserwator Przyrody)
- Rozmieszczenie gatunków (Minister Środowiska)
- Zasoby energetyczne (Główny Geolog Kraju)
- Zasoby mineralne (Główny Geolog Kraju)
Odbiorcami dla których tworzy się metadane są właściwe wszyscy, którzy potrzebują informacji o dostępnych danych przestrzennych dla konkretnego obszaru.
Przykład – przed rozpoczęciem realizacji każdego projektu (również tych geoinformacyjnych) po etapie precyzowania zamierzeń dotyczących produktu lub produktów końcowych projektu, następuje etap określania niezbędnych zasobów – finansowych, ludzkich, sprzętowych, wiedzy, technologii, danych bez których powodzenie realizacji projektu może zostać zaburzone lub całkowicie wykluczone. Właśnie na tym etapie przychodzą z pomocą serwisy katalogowe metadanych (CS-W Catalogue Service for Web). Dzięki którym jest możliwość zgromadzenia informacji na temat dostępności niezbędnych danych przestrzennych dla obszaru objętego projektem. Serwisy katalogowe to rodzaj usług sieciowych umożliwiających publikowanie i przeszukiwanie zbiorów metadanych dla danych i usług geoinformacyjnych.
Metadane są udostępnione w rozproszonej strukturze serwerów katalogowych. Usługi katalogowe dostępne są na różnych poziomach infrastruktury informacji przestrzennej. Jest to uzależnione od tego czy dany dysponent danych samodzielnie uruchomi i będzie utrzymywać własną usługę katalogową, w której udostępni swoje metadane czy też prześle je do innego podmiotu administrującego serwisem katalogowym np. na szczeblu krajowym. W zależności od preferencji właściciela katalogu metadanych może on być dostępny jako jeden z elementów geoportalu lub też jak zupełnie niezależna wyszukiwarka. Przykładem pierwszego podejścia jest geoportal Systemu Informacji Przestrzennej Powiatu Wrocławskiego wroSIP, gdzie usługa katalogowa jest wkomponowana jako jeden z widgetów geoportalu.
W portalu Wielkopolskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej katalog metadanych występuje w postaci niezależnej wyszukiwarki.
Dzięki zachowaniu standardów podczas konfigurowania usług CS-W i uruchomienia opcji tzw. harvestingu można przeszukiwać rozproszone katalogi metadanych.
Głównym punktem dostępowym do polskich metadanych i jednocześnie pierwszym miejscem, gdzie warto poszukać informacji o dostępnych zbiorach danych jest krajowy geoportal.
Na chwilę obecną dostęp do katalogu jest realizowany w dwojaki sposób ze strony głównej albo w geoportalu2 jako jeden z widgetów.
Docelowo metadane zbiorów danych i usług wszystkich krajów europejskich powinny być dostępne z poziomu europejskiego katalogu metadanych INSPIRE. Dzięki takiemu rozwiązaniu nie ruszając się z zza biurka będzie można sprawdzić dostępność danych dla różnych biznesowych projektów realizowanych przy wykorzystaniu danych przestrzennych o charakterze krajowym jak i międzynarodowym.
Dane, z którymi przychodzi nam pracować przeważnie występują w znanych formatach, odpowiednich do oprogramowania, jednak nie zawsze. Czasem trzeba się naszukać zanim znajdzie się informację o pochodzeniu danych, z którymi trzeba pracować. Mamy nadzieję, iż poniższa lista pomoże.
Rastrowe
- ADRG – National Imagery and Mapping Agency (NIMA)’s zdigitalizowane zdjęcia lotnicze przy użyciu arc’s
- ASC – ASCII Grid, tekstowy format wymiany. Posiada nagłówek w formie czytelnej dla człowieka oraz macierz rastrową w postaci tekstu oddzielonego spacjami.
- BIL – Band Interleaved by Line, BIP – Band Interleaved by Pixel, BSQ – Band Sequential: binarne, nieskompresowane formaty zapisu. Nagłówek -*.hdr i tabela kolorów -*.clr są zapisywane w osobnych plikach.
- CADRG- National Imagery and Mapping Agency (NIMA)’s skompresowane zdigitalizowane zdjęcia satelitarne przy użyciu arc’s’ (nominalna kompresja w stosunku do ADRG 55:1)
- CIB – National Imagery and Mapping Agency (NIMA)’s rodzaj formatu danych rastrowych
- DRG -Digital raster graphic, format zapisu skanów map topograficznych USGS w USA
- ECW – Enhanced Compressed Wavelets, format wprowadzony przez firmę Earth Resources Mapping. Wykorzystuje stratną kompresję falkową do bardzo silnego zmniejszenia rozmiaru obrazu.
- ESRI grid – binarny format zapisu danych rastrowych wprowadzony i używany przez ESRI. Był wykorzystywany już w ARC/INFO Workstation. Jest zapisywany w postaci swoistej struktury plików w kilku katalogach. Jest kompresowany metodą run-length encoding.
- HDF – Hierarchical Data Format, w teledetekcji używany m.in. do zapisu danych z sensorów MODIS i ASTER.
- HGT – format nieskompresowany binarny, 16-bitowy ze znakiem, 1-kanałowy, używany do zapisu danych wysokościowych SRTM.
- GeoTIFF – TIFF z dodaną informacją o georeferencji. Może, ale nie musi być skompresowany algorytmami JPEG, PackBits, Deflate, lub LZW. Macierz rastrowa i nagłówek są zintegrowane w jednym pliku, dodatkowo mogą występować metadane w osobnym pliku XML.
- GIS – format używany w ERDAS 7, został zastąpiony przez IMG.
- IMG – ERDAS IMAGINE format wprowadzony i używany przez firmę ERDAS. Ma właściwości podobne do GeoTIFF, jednak jedyną dostępną metodą kompresji jest run-length encoding.
- JPEG2000 – format typu Open-source. Skompresowany formaty zapisu, kompresja odbywa się zależnie od ustawień, z dużą stratą jakości, bądź optymalną dla zastosowan GIS.
- LAN – drugi z formatów używanych w ERDAS 7. Został zastąpiony przez IMG.
- MrSID – Multi-Resolution Seamless Image Database (wprowadzony przez Lizardtech). Silnie skompresowany i przy tym stratny format zapisu rastrowych obrazów.
- MPR – format używany w programie ILWIS.
- RGB – format firmy Intergraph. Teoretycznie może być odczytywany przez GDAL, w praktyce bywa z tym różnie – w celu poprawnej konwersji należy użyć programu ImageStation Raster Utilities.
Wektorowe
- Geography Markup Language (GML) – Otwarty standard XML (dzięki OpenGIS) dla wymiany danych GIS
- AutoCAD DXF – tekstowy format wymiany rysunków CAD.
- Shapefile – ESRI’s otwarty, hybrydowy, i najpopularniejszy format zapisu danych wektorowych korzystający z plików SHP, SHX and DBF- Specyfikacja techniczna
- Simple Features – specyfikacje dla danych wektorowych stworzone przez Otwarte Konsorcjum Geoprzestrzenne.
- MapInfo TAB format -hybrydowy format zapisu danych wektorowych używany w kliencie MapInfo, korzysta z plików TAB, DAT, ID i MAP
- National Transfer Format (NTF) – National Transfer Format (najczęściej wykorzystywany przez Departament Obrony Wielkiej Brytani)
- TIGER – Topologically Integrated Geographic Encoding and Referencing
- Kartezjański układ współrzędnych (XYZ) – Prosta baza punktowych danych referencyjnych
- Vector Product Format – National Imagery and Mapping Agency (NIMA)- format zapisu danych wektorowych dla dużych geobaz używany głownie w USA.
- GeoMedia – Format zapisu danych wektorowych oparty na Microsoft Access stworzony przez firmę Intergraph.
- ISFC – oparte na Intergraph’s MicroStation rozwiązanie dla CAD do integracji danych wektorowych z bazami danych Microsoft Access
- Personal Geodatabase – Zamknięty zintegrowany format przechowywania danych wektorowych wprowadzony przez ESRI w oparciu o format MDB dla Microsoft Access
- File Geodatabase – Format Geobazy ESRI służący do przechowywania danych w systemie folderowym.
- Coverage – Hybrydowy format zapisu danych wektorowych dawniej wykorzystywany przez ESRI w ARC/INFO Workstation(obecnie odchodzi się od tego formatu)
- Spatial Data File – Bardzo wydajny format zapisu stworzony dla aplikacji Autodesk pokrewny z MapGuide
- USGS DEM – Numeryczny Model Terenu stworzony przez Służbę Geologiczną USA
- DTED – National Imagery and Mapping Agency (NIMA)- Cyfrowy model terenu
- GTOPO30 – Olbrzymi zestaw danych wysokościowych dla całego świata o rozdzielczości 30″ arc
- SDTS -Dokładniejszy następca DEM stworzonego przez Służbę Geologiczną USA
Jest to usługa przeglądania danych przestrzennych przez sieć Internet.
a teraz po ludzku…:)
Zbiory danych przestrzennych np. ortofotomapy, mają tę wadę, że zajmują mnóstwo pamięci (ważą tysiące gigabajtów). Przechowywane są na “centralnych serwerach”. Żeby wyświetlić ortofotomapę na swoim monitorze, trzeba ją fizycznie przesłać z serwera do komputera. Gdyby przesyłać je w oryginalnej formie, zajęłoby to wieki, przeciążyło serwery, łącza i nie miałoby większego sensu.
I w tym momencie używamy WMS. (Poniższy rysunek czytamy od prawej do lewej i z powrotem)
Szkolenia GIS i QGIS
Szkolenia podstawowe i dedykowane w formie zdalnej oraz stacjjonarnej
