OpenStreetMap

Masowa produkcja map w QGIS na przykładzie systemu wdrożonego w RDLP w Zielonej Górze

Jedną z podstawowych funkcji systemów informacji przestrzennej jest produkcja wizualizacji kartograficznych. Najczęściej kojarzy się to z przeglądarkami map on-line (geoportalami), ale nadal potrzebne są tradycyjne mapy, które można wziąć do ręki i iść w teren lub po prostu powiesić na ścianie. Mapom drukowanym GIS dał drugie życie, ponieważ teraz możliwe jest tworzenie map w dowolnej skali dla dowolnego obszaru “na żądanie”.

Właśnie z takim zadaniem zgłosiła się do nas Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Zielonej Górze. Potrzebowali rozwiązania, dzięki któremu każda osoba po krótkim przeszkoleniu będzie w stanie stworzyć profesjonalną mapę dla dowolnego terenu (na przykład nadleśnictwa). Mapy miały być w różnych formatach: od png (do publikacji w Internecie), przez pdf (do druku) do svg (do dalszej obróbki w programach graficznych) i w wielu skalach dla całego obszary Dyrekcji. Co ważne: dane na podstawie których mapy miały powstać miały być na możliwie otwarte i nie ograniczać Dyrekcji w ich wykorzystaniu.

Czytaj całość

OSM Foundation publikuje wyjaśnienia do licencji OpenStreetMap

Na blogu OpenStreetMap Foundation, organizacji sprawującej pieczę na bazą danych projektu OpenStreetMap, pojawił się artykuł poświęcony stworzeniu tzw. Community Guidelines – wytycznych, w jaki sposób Fundacja interpretuje aktualnie obowiązującą licencję Open Database License. Na ten ruch czekało zapewne wielu użytkowników OSM. Licencja ODbL została bowiem napisana dla bardzo szerokiego spektrum baz danych, także tych niemających nic wspólnego z GIS i przestrzenią. Dlatego pewne zapisy mogły być interpretowane na różne sposoby, co z kolei utrudniało podjęcie decyzji o możliwości lub braku możliwości użycia OSM w konkretnym projekcie.

Opublikowane wytyczne mają szansę zmienić ten stan rzeczy. Można je porównać do sekcji “Allowed Uses” i “Prohibited Uses” zawartych w licencjach komercyjnych geodanych – podanie konkretnych przypadków zastosowań dozwolonych bądź zabronionych przez licencję. Wytyczne są napisane w języku angielskim i dotyczą obecnie następujących kwestii:

• co rozumie się pod pojęciem nieistotnej części bazy danych (insubstantial extract),
• czym jest Produced Work w rozumieniu ODbl, a więc praca pochodna mogąca być opublikowana na dowolnych warunkach,
• czym jest trywialna transformacja (takie przekształcenie bazy, które nie rodzi obowiązku publikacji zmienionej bazy),
• czy możliwe jest “łatanie” danych OSM innymi danymi w obszarach, gdzie OSM ma niezadowalającą jakość,
• czy możliwe jest tworzenie map złożonych z wielu warstw, w tym niektórych niespełniających wymogów ODbL.

W trakcie przygotowania są następne tematy, wymagające jeszcze dyskusji wśród społeczności:

• czy dopuścić łączenie danych OSM z “zamkniętymi” danymi opisowymi (np. recenzje restauracji),
• czy indeks wyszukiwarki internetowej zawierający informacje o danych OSM jest bazą pochodną,
• czy dane geokodowane z użyciem bazy OSM powinny podlegać obowiązkowi publikacji,
• czy dopuścić używanie danych OSM jako drugiego wyboru (fallback) np. w usłudze wyszukiwania,
• jak stosować klauzulę Share-Alike do danych dynamicznych (np. obłożenia parkingów),
• jak powinno się publikować algorytmy przekształceń bazy w przypadku przekształceń nietrywialnych.

Nowe mapy OpenStreetMap w gorzowskiej Straży Pożarnej

W czerwcu wykonaliśmy bardzo ciekawe zlecenie dla Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej w Gorzowie Wielkopolskim. Na ścianie Wojewódzkiego Stanowiska Koordynacji Ratownictwa zawisły 3 nowe mapy ścienne, wykonane przez GIS Support na podstawie danych z OpenStreetMap.

Wykonane zostały:

• mapa topograficzna
• mapa podziału administracyjnego
• mapa leśna

Czytaj całość

Osm2gis – nowy sposób na pobieranie danych OSM?

Pod adresem http://www.osm974.re/osm2gis francuska firma GeoTribu uruchomiła usługę, umożliwiającą pobieranie wycinków bazy danych w formatach zgodnych z aplikacjami GIS. W odróżnieniu od innych podobnych usług, łączy w sobie możliwość wybrania obszaru niezależnie od granic administracyjnych, dostępność standardowych formatów GIS i łatwość obsługi.

Pobieranie danych za pomocą osm2gis jest bardzo proste. Korzystając z wyświetlonej mapy, należy wybrać obszar zainteresowania – nie może być on zbyt duży, aplikacja akceptuje obszary o powierzchni rzędu pojedynczego powiatu lub dużej aglomeracji miejskiej.

Po dopasowaniu właściwego obszaru, możemy przystąpić do „zamówienia“ danych. Możemy wybrać format (KML,GML,TAB,SHP lub SQLite) i układ współrzędnych (WGS84 albo Google Mercator). Kolejnym krokiem jest podanie adresu e-mail, na który zostanie przesłane powiadomienie o możliwości pobrania danych wraz z linkiem.

Aplikacja umożliwia pobranie porcji danych raz na godzinę z jednego adresu IP. Dane pochodzą z kopii bazy danych OSM utrzymywanej przez stowarzyszenie OpenStreetMap France.

Dane pobieramy w postaci archiwum ZIP, gdzie w podkatalogach umieszczono poszczególne formaty. Niezależnie od formatu, tworzone są 3 niezależne warstwy – osm_point, osm_line i osm_polygon.

Tabela atrybutów każdej warstwy składa się z 75 kolumn, zawierających większość używanych tagów, oprócz tego dołączona jest kolumna o nazwie tags w której zapisano wszystkie tagi obiektu w formacie klucz => wartość oddzielone przecinkami. Jest to więc znacznie bogatsza tabela, niż tworzona przez standardową wtyczkę QGIS.

Do tego etapu wszystko wygląda wspaniale, jednak usługa ta ma bardzo istotne wady. Po pierwsze – używany konwerter zupełnie nie radzi sobie z obiektami powierzchniowymi. Zdarzają się niezamknięte linie zamiast poligonów, lub wręcz zupełnie nieużyteczne warstwy bez czytelnej geometrii. Z uwagi na skomplikowany sposób zapisu poligonów w modelu danych OSM, generowanie ich geometrii w prawidłowy sposób jest sporym wyzwaniem – nie jest to jednak żadne wytłumaczenie, ponieważ istniejące konwertery radzą sobie z problemem dość dobrze.

Po drugie, w przypadku wyboru opcji zapisu w SQLite dostaniemy wynik w „czystym“ SQLite, bez użycia rozszerzenia SpatiaLite. Nie skorzystamy więc z dobrodziejstw jakie daje przestrzenna baza danych, czyli zaawansowanych indeksów przestrzennych i możliwości wykonywania analiz wprost z poziomu zapytań SQL. Ponadto zamiast jednego pliku z bazą i trzema tabelami wewnątrz, nadal otrzymamy trzy odrębne.

Podsumowując, narzędzie osm2gis jest niewątpliwie krokiem w dobrym kierunku – zwiększenia dostępności i interoperacyjności danych OSM – lecz wykonanie pozostawia wiele do życzenia. Obecnie nadal lepiej jest korzystać z wybranego programu do konwersji, lub gotowych plików Shapefile od Geofabrik.

Bardziej skutecznym rozwiązaniem problemu może być funkcja konwersji danych OSM wbudowana w bibliotekę GDAL/OGR – jednak najnowsza wersja 1.10 w chwili pisania artykułu nie była jeszcze dostępna dla wszystkich systemów operacyjnych.