WMS
Na stronie “Dane do pobrania” usunęliśmy linki danych z Europejskiej Agencji Środowiska, skąd można było pobrać dane o formach ochrony przyrody dla Polski. Polecamy pobierać te dane ze strony Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska. Z punktu widzenia INSPIRE i zdrowego rozsądku GDOŚ jest jedyną instytucją, która jest odpowiedzialna za gromadzenie i udostępnianie tych danych. Dane z innych źródeł są zbiorami pochodnymi i należy do nich podchodzić z ostrożnością, ponieważ mogą być nieaktualne lub błędne. Granice form ochrony przyrody nieustannie się zmieniają (a raczej doprecyzowują). W GDOŚ trwa mrówcza praca nad ustaleniem ich przebiegu. Zapisy z dokumentów prawnych sprzed kilkudziesięciu lat, typu: “granica biegnie północnym skrajem pola, a następnie skręca na północny zachód do granicy lasu” są przerabiane na współrzędne. Jest to trudne zważywszy uwagę na fakt, że obecnie na rzeczonym terenie jest sam las – pole zarosło. Przy okazji regulowane są kwestie przebiegu granic.
Linkowanie do danych EEA i wynikające z tego problemy, wynikało z faktu, że GDOŚ nie publikował tych danych u siebie na www. Oczywiście dane można też przeglądać na geoserwisie GDOŚ. Miłego ściągania i udanych analiz!
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Białymstoku uruchomiła Katalog Otwartych Danych, dzięki któremu każdy zainteresowany ma nieograniczony dostęp do danych źródłowych szybko, wygodnie i bezproblemowo. Poniżej znajduje się pełna informacja na ten temat.
Gratulujemy inicjatywy i liczymy, że uda się zachęcić inne instytucje publiczne do podobnych działań. Takie podejście do udostępniania danych ma tylko zalety:
- Użytkownicy danych nie muszą nigdzie dzwonić i wypełniać wniosków
- Pracownicy mogą zająć się swoimi zadaniami zamiast co chwilę przygotowywać dane na konkretne zamówienie
- Dane zostały upublicznione na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej (czytaj więcej)
- Dane są w formatach GIS, jak i tabelarycznych, dzięki czemu nawet użytkownik bez wiedzy specjalistycznej może skorzystać.
- Katalog powstał siłami własnymi RDOŚ – bez dodatkowego finansowania.
- Dane upublicznione są w sposób standardowy (WMS i WFS), co pozwoli na ich szerokie wykorzystanie
- Usługi sieciowe działają (co nie jest normą)
- Usługi sieciowe działają szybko (co absolutnie nie jest normą)
Warto zajrzeć do rejestru zmian w serwisie w celu zapoznania się z nowościami
Jeszcze nie wszystkie dane są w katalogu, ale liczymy, że niedługo wszystkie dane będą publicznie dostępne. Adres WMS i WFS do wszystkich danych przestrzennych:
[important]http://sdi.gdos.gov.pl/podlaskie/[/important]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska (RDOŚ) w Białymstoku uruchomiła Katalog Otwartych Danych, w którym można znaleźć wiele interesujących informacji związanych z szeroko pojętą ochroną środowiska województwa podlaskiego.
Na zbiór udostępnionych danych składają się dane przestrzenne, zestawienia tabelaryczne, a także elektroniczne wersje publikacji wydanych podczas pięciu lat działalności RDOŚ w Białymstoku. Informacje zebrano według grup tematycznych obejmujących formy ochrony przyrody, strefy ochrony gatunkowej, ochronę międzynarodową, służby ochrony środowiska, infrastrukturę ochrony środowiska oraz edukację ekologiczną.Duży zbiór informacji stawią dane przestrzenne związane z ochroną przyrody oraz infrastruktury ochrony środowiska. Dane udostępniane są przez usługi sieciowe zgodne ze standardami Open Geospatial Consortium – WFS (Web Feature Service – do pobierania danych w formacie GML) oraz WMS (Web Map Service – do przeglądania danych).
Wśród zebranych danych część udostępniono po raz pierwszy w historii – do tej grupy należą elektroniczne wersje publikacji RDOŚ, a także unikalne zbiory danych przestrzennych związane z ochroną przyrody, m.in. ochroną międzynarodową wynikającą z „Konwencji o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko życiowe ptactwa wodnego”, sporządzonej w Ramsarze czy obszary objęte ochroną na podstawie „Listy Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego Ludzkości” UNESCO.
Katalog jest ciągle uzupełniany i będzie rozwijany w wielu płaszczyznach, zarówno w kwestii dostępnych zasobów jak i nowych funkcjonalności. Korzystanie z serwisu jest bezpłatne, a kwestie prawne regulowane są przepisami o ponownym wykorzystaniu informacji publicznych.
Więcej informacji pod adresem: http://www.bialystok.rdos.gov.pl/opendata/
Wprowadzenie
Najczęściej, rozważając wybór serwera WMS dostępnego na wolnej licencji, ma się na myśli jeden z dwóch projektów: UMN MapServer albo GeoServer. Obydwa mają już za sobą długą historię, liczną społeczność oraz wielu użytkowników. Mają jednak również swoje wady, w tym jedną największą: wszelkich ustawień wizualizacji danych dokonuje się tekstowo. Szczególnie dokuczliwy w tym zakresie jest GeoServer, wykorzystujący język SLD z jego nadmiernie rozbudowaną składnią. W przypadku chęci stworzenia bardziej rozbudowanej symbolizacji, staje się to poważnym problemem.
Na szczęście pojawiła się interesująca alternatywa dla tych programów – QGIS Server. Dzięki niemu możemy opublikować w postaci usługi WMS projekty stworzone w QGIS Desktop, z użyciem graficznego interfejsu użytkownika i bogatych opcji wizualizacji danych.
Ponieważ uruchomienie QGIS Server na komputerze lokalnym nie przedstawia większych trudności, skupię się zatem na tym, jak dokonać tego na zewnętrznym serwerze.
Dalszy opis zakłada, że dysponujemy serwerem VPS lub dedykowanym, z zainstalowanym systemem Debian/Ubuntu, do którego mamy dostęp przez SSH i uprawnienia superużytkownika.
Instalacja
Instalację zaczniemy od zalogowania się na serwer jako użytkownik z uprawnieniami administracyjnymi, lub jeśli konfiguracja nie dopuszcza takiego logowania bezpośrednio przez SSH – wydajemy komendę sudo su, dzięki czemu nie trzeba będzie wpisywać „sudo“ przed każdą kolejną.
Wersja stabilna 1.7, niestety, nie nadaje się do użycia jako serwer – każde skierowane do niego zapytanie skończy się komunikatem błędu 500 Internal Server Error. Jest to spowodowane błędem programistycznym, wykrytym już po opublikowaniu wydania. Konieczne jest zatem skorzystanie z usług wersji Master. Na stronie http://hub.qgis.org/projects/quantum-gis/wiki/Download#Master odnajdziemy repozytorium odpowiednie dla naszej dystrybucji. Otwieramy do edycji plik /etc/apt/sources.list i wklejamy właściwe linie, na przykład dla Ubuntu 11.10 będą one następujące:
deb http://qgis.org/debian-nightly oneiric main deb-src http://qgis.org/debian-nightly oneiric main
W kolejnym kroku wydajemy komendy:
apt-get update apt-get install qgis-mapserver libapache2-mod-fcgid
Jeśli wszystko poszło dobrze, QGIS Server powinien zostać zainstalowany w katalogu /usr/lib/cgi-bin/qgis_mapserv.fcgi . Jeśli jednak zdecydujemy się teraz skierować do niego zapytanie, odpowiedź będzie brzmiała Internal Server Error – brak jest bowiem dostępnych plików projektu.
Przygotowanie projektu
W QGIS Desktop
W oknie Właściwości projektu znajduje się zakładka o nazwie Serwer WMS, która odpowiada za ustawienia związane z publikacją projektu w sieci. Najważniejszym z nich jest sekcja „Tylko te układy współrzędnych“ – trzeba koniecznie ją zaznaczyć i wybrać rzeczywiście przydatne, w przeciwnym wypadku serwer zwróci w odpowiedzi na GetCapabilities wszystkie dostępne, włącznie z bardzo egzotycznymi.
Oprócz tego konieczne jest ustawienie zapisu bezwzględnych ścieżek dostępu.
Symbole SVG
Wszystkie niestandardowe symbole SVG muszą zostać przekopiowane na serwer. Domyślnie odczytywane są one z katalogu /usr/share/qgis/svg.
Symbole stworzone innymi metodami – poprzez złożenie czcionek, kształtów i kolorów – są zapisywane w pliku .qgs, zatem nie trzeba się nimi przejmować.
Ścieżki dostępu
Najbardziej komfortowa sytuacja ma miejsce wtedy, gdy komputer używany do pracy nad projektem ma identyczny system operacyjny i konfigurację, co serwer – w takim wypadku można już przystąpić do kopiowania danych i pliku projektu. Jeśli jednak jest inaczej, trzeba będzie dokonać pewnych zmian w pliku projektu przy pomocy edytora tekstu – najlepiej, żeby był dostosowany do edycji dokumentów XML.
Żeby projekt stworzony w QGIS Desktop zadziałał prawidłowo na serwerze, wszystkie ścieżki dostępu muszą się zgadzać. W przypadku przenoszenia projektu z systemu Windows należy zwrócić szczególną uwagę na katalog domowy (Windows używa C:/Users/nazwa, natomiast Linux – /home/nazwa). Dla przykładu porównanie definicji warstwy Shapefile dla Linux i Windows:
Linux
Windows
W przypadku danych przechowywanych w bazie PostGIS trzeba sprawdzić parametry połączenia – te są na szczęście zapisywane identycznie niezależnie od systemu.
Kopiowanie plików
Dane umieszczamy w katalogach zgodnie z podanymi w pliku projektu ścieżkami, pamiętając o tym, żeby mogły być odczytane przez wszystkich (chmod 644 albo chmod a+r).
Jeśli chodzi zaś o plik projektu, to istnieje kilka możliwości:
- umieszczenie w katalogu domowym użytkownika. Jest to najprostsze rozwiązanie, ale i mało eleganckie: adres serwera WMS będzie miał postać http://domena.pl/cgi-bin/qgis_mapserv.fcgi?map=/home/admin/projekt.qgs
- umieszczenie w katalogu /usr/lib/cgi-bin. Najlepsze rozwiązanie, gdy publikowany jest tylko jeden projekt – adres będzie miał postać http://domena.pl/cgi-bin/qgis_mapserv.fcgi
- utworzenie dla każdego projektu podkatalogu w /usr/lib/cgi-bin, oraz przekopiowanie tam plików qgis_mapserv.fcgi, wms_metadata.xml i admin.sld. Wówczas adres przyjmie postać http://domena.pl/cgi-bin/projekt1/qgis_mapserv.fcgi
Teraz wystarczy już tylko zrestartować serwer HTTP:
/etc/init.d/apache2 restart
i można dokonać próby połączenia.
Pierwsze zapytanie będzie przetwarzane dość długo, gdyż serwer będzie potrzebował czasu na przetworzenie pliku projektu. Kolejne powinny być przetworzone już dużo szybciej.
Wprowadzenie
Nie ulega wątpliwości, że usługa WMS była ogromnym krokiem naprzód w udostępnianiu informacji geograficznej. Ma ona jednak jedną podstawową wadę: nie nadaje się do szybkiej obsługi dużej liczby użytkowników. Konieczność generowania nowego obrazu mapy na każde, choćby drobne przesunięcie szybko doprowadzi do przeciążenia najmocniejszego nawet serwera, jeśli tylko jednoczesnych użytkowników będzie wielu. Dodatkowo znikający nawet na pojedyncze sekundy obraz mapy mocno pogarsza komfort korzystania.
Kilka miesięcy temu pisałem o zapowiedzi nowej książki z “GIS-owej” serii PWN. Kilka tygodni temu książka w końcu trafiła na moją półkę i miałem okazję się z nią zapoznać.
Jakie są moje wrażenia po zapoznaniu się z książką? Mieszane.
Wydaje mi się, że głównym czynnikiem wpływającym na moją ocenę jest fakt, że spodziewałem się czegoś zupełnie innego. Zważając na poprzednie wydania tej serii spodziewałem się obszernego “studium przypadków” wykorzystania Web GIS, opisu metod, wad i zalet oprogramowania itp. Dostałem natomiast szczegółowa listę technologii oraz opis standardów, z której może korzystać GIS w Internecie.
Treść i informacje zawarte w książce są bardziej przydatne projektantów rozwiązań i ludzi, którzy je implementują (czyt: informatyków), niż dla dla geografów, którzy bardziej zainteresowani są wykorzystaniem Web GIS do celów praktycznych. Jednak nawet dla geografa informacje zawarte w książce mają duża wartość. Nie zlazłem do tej pory tak kompletnego, polskiego opisu usług WMS i WFS (w tym WFS-T) jak w tej książce.
Moim zdaniem książka będzie przydatna dla informatyków, którzy projektują systemy GIS i dla użytkowników GIS, którzy chcą wiedzieć co w informatycznej trawie piszczy (czyli jak to wszystko działa) – czyli dokładnie dla grupy osób, która jest wspomniana w opisie książki na stronie wydawnictwa🙂
Szkolenia GIS i QGIS
Szkolenia podstawowe i dedykowane w formie zdalnej oraz stacjjonarnej
