Blog
QGIS to doskonałe narzędzie desktopowe. Można go porównać do Worda lub Excela, w którym użytkownik edytuje pliki (lokalnie lub zapisane na dysku sieciowym)
GIS.Box to aplikacja instalowana na serwerze, która integruje się z QGIS. Odnosząc się do poprzedniego porównania, GIS.Box to Office365, dzięki któremu możliwa jest edycja dokumentów on-line, przez przeglądarkę, a także w oprogramowaniu desktop.
Wykorzystując GIS.Box zyskujesz:
- możliwość decudowania o uprawnieniach dostępu do danych
- dostęp do danych z każdego miejsca
- dostęp dla osób bez specjalistycznej wiedzy GIS.
Emocje związane z wyborami nie opadają, bo wedle niektórych “wszystko jest jeszcze możliwe”, ale już można zająć się mapami.
Możemy cofnąć się w czasie do 2001 roku, do wyborów w których triumfował SLD zdobywając 216 mandatów. Co tu dużo mówić: Tu też #widaćzabory. To na nawet 3, bo wyraźnie odcina się prawicowa Galicja.
Mapy pochodzą z Atlasu Rzeczpospolitej Polskiej. To taki Geoportal.gov.pl i portal.geo.stat.gov.pl w wersji offline, przedinternetowej.
Mapa “Polityczne zróżnicowanie Polski w wyborach parlamentarnych 2001”
Link do zdjęcia w wyższej jakości (kliknij prawym i otwórz w nowej karcie, żeby zobaczyć pełną jakość)
Zestaw map Wybory Parlamentarne 23 września 2001
Link do zdjęcia w wyższej jakości (kliknij prawym i otwórz w nowej karcie, żeby zobaczyć pełną jakość)
Dane z ksiąg wieczystych w Polsce są publicznie dostępne. Każdy, w dowolnej chwili, nie ruszając się z fotela, może sprawdzić kto jest właścicielem każdej działki*
*nielegalnie, płacąc przestępcom.
Ten temat to czarna dziura polskiej cyfryzacji
Ale od początku.
Polska jest czołowym krajem w Europie w temacie cyfryzacji usług publicznych. I bardzo dobrze. Ma to oczywiście swoje blaski (uwielbiam załatwiać sprawy przez e-puap), ale oczywiście też cienie (a to minister ma dostęp do recept, a to error 500 po wejściu na jakąś stronę w domenie gov.pl, a to w ubiegłym tygodniu musiałem jechać do skarbówki z załącznikiem, bo dokument można złożyć on line, ale bez załączników….). Ot, choroby wieku dziecięcego.
Natomiast sprawa z księgami wieczystymi to dramat z przestępcami w tle.
O co chodzi?
Temat dostępu do informacji o władaniu działkami ewidencyjnymi wszędzie jest delikatny. No bo jak to? KAŻDY może sprawdzić jaki mam majątek? No tak: w Irlandii, Wielkiej Brytanii, Czechach, Estonii, Słowenii i pewnie kilku innych krajach sprawę rozwiązano prosto: upubliniono te informacje. I co? Krowy dalej dają mleko, kury się niosą, a dodatkowo:
– projektowanie infrastruktury (od zwykłych linii światłowodowych, po Koleje Dużych Prędkości ) jest tańsze i obarczone mniejszym błędem.
– dziesiątki procedur administracyjnych jest szybszych
– globalne oszczędności dla gospodarki są ewidentne
A u nas?
U nas w zasadzie działa to tak samo, z tym, że za informację o numerze KW “wszyscy” płacą przestępcom.
Jak to działa?
Chcąc poznać właściciela wybranej działki:
1) Na geoportal.gov.pl sprawdzamy numer/identyfikator działki.
2) idziemy na “seszelski portal”, płacimy kilkanaście złotych złodziejom, poznajemy numer KW.
3) znów oficjalnie idziemy na ekw.ms.gov.pl i pobieramy całą KW.
Gotowe. Profit. Dla przestępców.
Ale zaraz zaraz. Skąd na Seszelach znają wszystkie numery ksiąg wieczystych? Odpowiem klasykiem: nie wiem, choć się domyślam.
To jeden z cieni cyfryzacji: dane wyciekają (lub pewniej: “są wyciekane”).
Ale, ale! Tak nie można! Na pewno nasze państwo coś z tym robi!
Tak robi. Kilka lat temu Główny Geodeta Kraju Waldemar Izdebski, za “panowania” którego Główny Urząd Geodezji i Kartografii mnóstwo danych uwolnił (geometrie działek z EGiB, ortofotomapy, BDOT10k, PRG i wiele innych), opublikował numery KW na geoportal.gov.pl. I co? I już nie jest Głównym Geodetą Kraju.
Dane z Geoportalu zniknęły, a na Seszele nadal płyną pieniądze. Temat batalii GUGiK z PUODO jest dobrze opisany na blogu Waldemara Izdebskiego… Każdy może wyrobić sobie opinię.
Dlaczego o tym piszę?
Bo ostatnio temat został podjęty przez serwis prawo.pl a zanim inne portale branżowe.
Czy liczę, że coś się zmieni?
No zobaczymy…
Na obrazku: miejsce, na numer księgi w usługach geoportal.gov.pl nadal jest…
Na nowszych wersjach Ubuntu (20.04+) i QGIS (3.20+) pojawiły się problemy z wczytywaniem WMS i WMTS z GUGiK, które dostępne są spod domeny geoportal.gov.pl. Jest to spowodowane tym, że taka kombinacja wykorzystuje bibliotekę openssl 3, która przez serwer geoportalu obecnie nie jest wspierana.
Jeśli chcemy zachować możliwość wczytywania tych danych do QGIS (też przez wtyczkę GIS Support), jednym z rozwiązań jest dodanie kilku wpisów do lokalnej konfiguracji openssl. Aby to zrobić należy:
- Odszukać plik konfiguracjny. Polecenie
openssl version -dpowinno zwrócić nam folder, w którym się on znajduje. Domyślnie na systemie Ubuntu jest to/usr/lib/ssl/openssl.cnf - Do pliku dodać następujące wpisy (jeśli jakaś sekcja lub wpis istnieje – pomijamy)
1[openssl_init]
2ssl_conf = ssl_sect
3
4[ssl_sect]
5system_default = system_default_sect
6
7[system_default_sect]
8Options = UnsafeLegacyRenegotiation
- Sprawdzamy czy usługi działają prawidłowo
UWAGA: Uruchomienie Unsafe Legacy Renegotiation naraża nas na podatność opisaną w CVE – CVE-2009-3555 – ryzyko podejmujemy na własną odpowiedzalność.
Lizmap? A co to jest?
Lizmap to (w dużym skrócie) oprogramowanie serwerowe, pozwalające na tworzenie geoportali na bazie projektów z QGIS Desktop. Za pomocą Lizmap można opublikować w Internecie projekt z QGIS Desktop
Jest dość popularne (kilka firm – również w Polsce – stworzyło portale w oparciu o ten silnik), opensource i – co bardzo ważne – jest nadal intensywnie rozwijane co widać na GitHub projektu (niestety nie wytworzyła się wokół projektu społeczność deweloperów i jest on rozwijany poprzez jedną firmę 3Liz). W GIS Support też “popełniliśmy” kilka wdrożeń w oparciu o ten silnik i chcielibyśmy podzielić się wrażeniami.
Zalety:
- Działa! Tylko tyle i aż tyle. Można to szybko zainstalować (oczywiście trzeba mieć podstawowe umiejętności administratorskie) i po kilku godzinach czytania dokumentacji można opublikować pierwsze projekty.
- Fajny do małych projektów. Małych czyli góra 5-6 warstw i kilku jednoczesnych użytkowników. Za pomocą administratorskich sztuczek można wycisnąć z niego trochę więcej, ale… nie wiele więcej.
Niestety lista wad jest dłuższa…
Wady
- Lizmap jest powolny. Po wczytaniu więcej niż kilku warstw, portal zwalnia znacząco. Jest to spowodowane wieloma czynnikami (cała komunikacja prowadzona jest przez QGIS Server), ale jednym z poważniejszych jest dług technologiczny tego projektu. Przykład? Lizmap jest oparty o OpenLayers w wersji 2.13. Obecna wersja to 6.7.
- Dużo drobnych błędów i niedoskonałości. Nasze doświadczenia wskazują na to, że w celu osiągnięcia zakładanego rezultatu (działającego geoportalu) trzeba poświęcić sporo czasu i wykazać się nie lada cierpliwością, żeby projekt faktycznie zadziałał poprawnie. Problemy dotyczą polskich znaków, specyficznych ustawień grupowania i kilku innych.
- Dług technologiczny. Wspomniany w pkt. 1 dług jest znaczący. Projekt jest rozwijany od prawie 10 lat i nie przeszedł znaczącego upgrade kodu i przede wszystkim założeń co do funkcjonalności. Współczesne potrzeby to już nie tylko przeglądarka WMS z miarką.
- Droga rozbudowa. Ze względu na dług technologiczny i małą społeczność deweloperów znających kod, tworzenie zaawansowanych rozwiązań w oparciu o Lizmap jest… drogie. Stworzyliśmy dwa rozszerzenia do Lizmap (wyszukiwarka działek ewidencyjnych oparta o ULDK oraz wyszukiwarka adresów oparta o UUG z GUGiK) i stwierdzamy, że kod jest nieźle udokumentowany, ale nie jest to podstawa do budowania zaawansowanych rozwiązań.
Szanowni!
Wczoraj dostaliśmy kilkadziesiąt e-maili i telefonów z informacją, że wtyczka GIS Support “nie działa” (tzn, że nie da rady wyszukiwać działek poprzez ULDK).
Już wszystko jest w porządku.
A co się stało? Ilość zapytań do ULDK generowanych przez wtyczkę, zaczęła regularnie przekraczać 400 (czterysta) na sekundę. To dużo. Zadziałały więc blokady, bo taka ilość zapytań nosi znamiona ataku DDoS. To bardzo rozsądne działanie ze strony GUGiK. Po wyjaśnieniu sprawy adres IP, z którego wtyczka komunikuje się z ULDK został odblokowany.
Przypominajka: jeśli ktoś chce pobrać działki dla całej Polski, ogromnego obszaru to wykorzystanie do tego wtyczki to najgorsze rozwiązanie. Powiaty publikują WFS, z którego można sobie pobrać cały powiat za jednym zamachem.
Od wersji 1.7 Wrocław nie było polskiego akcentu w QGIS, ale oto jest: QGIS 3.22 Białowieża!
Co nowego w najnowszej wersji? Wszystko jest doskonale opisane i zwizualizowane w Changelog.
Polecam uwadze niezwykle ciepły film
Wdrożenie GIS w przedsiębiorstwie wodno-kanalizacyjnym jest zmianą na poziomie strategicznym: dotyka wszystkich działów przedsiębiorstwa, wymaga integracji z większością funkcjonujących systemów IT, a jego efekty wpływają na codzienną pracę każdego pracownika. Wdrożenie GIS obejmuje migrację danych, zmiany procedur dostępu do danych, podejmowania decyzji i wiele innych i nie można go rozpatrywać jako jednostkowy zakup oprogramowania, instalację i szkolenie z obsługi. Takie wdrożenie będzie nieudane: wszyscy będą się GIS bać, a więc nie będą go wykorzystywać. Zaufanie do danych generowanych przez GIS będzie znikome. Pracownicy szybko wrócą do schematów wykorzystywanych wcześniej.
Poprawne wdrożenie GIS należy dobrze zaplanować. Jest to proces długi, nieskomplikowany, ale wymagający dla przedsiębiorstwa. Trudno go przeprowadzić samodzielnie. Warto wynająć doświadczonego konsultanta, który pomoże w procesie planowania. Nie zaplanuje, ale właśnie pomoże w zaplanowaniu.
Jeśli jesteś osobą odpowiedzialną za wdrożenie GIS w przedsiębiorstwie wodno-kanalizacyjnym lub Twoje przedsiębiorstwo myśli o GIS – zapraszam do lektury. Wdrożenie GIS bez planu to jak próba ugotowania dania, które jedliśmy w świetnej restauracji, ale bez przepisu i bez listy potrzebnych produktów. Udać się uda, ale nikt tego nie będzie chciał jeść.
Wtyczka GIS Support jest używana przez tysiące użytkowników QGIS. Bardzo dziękujemy za wszystkie informacje zwrotne, na temat jej działania (wysłane e-mailem lub poprzez zamieszczenie komentarza na stronie wtyczki). Dzięki temu wiemy, jakich narzędzi potrzeba Wam najbardziej. Wczoraj w oficjalnym repozytorium QGIS, pojawiła się nowa wersja wtyczki (1.8), która zawiera długo wyczekiwaną funkcjonalność:
Pobieranie działek dla linii i poligonu
Pobieranie działek z Usługi Lokalizacji Działek Katastralnych GUGiK z wykorzystaniem przecięcia, dla linii i poligonów. Innymi słowy można pobrać wszystkie działki, które mają punkt wspólny z liniami i poligonami w warstwie “jednym kliknięciem”.
Jak to działa?
W narzędziu Wyszukiwarka działek ewidencyjnych, należy wybrać zakładkę “Wyszukaj z Warstwy” i w liście rozwijalnej wybrać warstwę (punktową, liniową lub poligonową. Do tej pory była tylko punktowa). Rozwiązanie nie jest za szybkie (działki pobierane są pojedynczo z serwerów powiatowych), ale i tak oszczędza to mnóstwo pracy.
Może się zdarzyć, że w danym powiecie wyszukanie działek będzie niemożliwe. Jeżeli otrzymamy komunikat o braku wyniku, to zapewne z poziomu usługi ULDK, dane z wybranego powiatu są akurat niedostępne. Wtedy, zgłaszamy przerwę w dostępie do danych do Głównego Urządu Geodezji i Kartografii, który zajmuje się integracją danych z powiatów. Po interwencji, usługa znów działa.
Zachęcam do aktualizacji, wykorzystywania i informowania nas o błędach
Oprócz bardzo popularnej (już prawie 6,5 tys pobrań!) Wtyczki GIS Support, która rozszerza funkcjonalności QGIS o narzędzia przydatne głównie dla Polskich użytkowników, od kilku lat utrzymujemy inną wtyczkę: Location Lab. Dzięki niej, użytkownicy z całego świata, mogą generować zasięgi (catchments, strefy dojazdów) dzięki wykorzystaniu usług globalnych dostawców (HERE lub OpenRouteService).
Miło nam poinformować, że od dziś w oficjalnym repozytorium wtyczek QGIS znajduje się nowa wersja Location Lab z nowym narzędziem: Geokoder. Nazwa określa funkcjonalność narzędzia:) Dzięki Geokoderowi można masowo przypisywać lokalizacje do adresów. Działanie wtyczki jest bardzo proste: wystarczy wczytać listę adresów do QGIS (z dowolnego formatu), wybrać parametry i uruchomić geokodowanie.
Życzymy miłego używania.
Szkolenia GIS i QGIS
Szkolenia podstawowe i dedykowane w formie zdalnej oraz stacjjonarnej
