Dyrektywa INSPIRE wymaga od dysponentów określonych danych udostępniania ich za pomocą usług. Tymi usługami są:
- usługa wyszukiwania (głównie CSW)
- usługa przeglądania (głównie WMS)
- usługa pobierania (głównie WFS, ale też ATOM)
- usługa przekształcania (WPS WCTS), która w zasadzie nie funkcjonuje w praktyce.
Czym jest ATOM?
Jest to standard zapisu XML stworzony do tworzenia kanałów informacyjnych. A teraz po ludzku: Internet składa się z milionów stron www, na których ciągle pojawiają się nowe treści (jak na przykład ten artykuł). Użytkownikom Internetu trudno jest śledzić wszystkie strony i sprawdzać codziennie, czy pojawiło się coś nowego. Właśnie po to powstał RSS, którego następcą jest ATOM. Strony www mogą publikować informacje o nowych artykułach w postaci pliku XML (RSS/ATOM dla gis-support.pl wygląda tak). Do odczytu tych plików. powstała cała seria oprogramowania pozwalająca być na bieżąco z nowosciami. Jak to działa w praktyce? Ja obserwuję ok. 150 blogów o tematyce GIS. Zdecydowana większość z nich udostępnia nowości przez RSS lub ATOM. Wykorzystuję aplikację Inoreader, gdzie wczytuję adresy RSS/ATOM z interesujących mnie stron i w wolnej chwili mogę zobaczyć, czy pojawiło się coś nowego. Jest to bardzo wygodne, poniżej screen z widoku aplikacji.
Wracając do GIS. Decydenci INSPIRE postanowili wykorzystać standard ATOM do zapewnienia usługi pobierania danych w predefiniowanych (przygotowanych wcześniej) paczkach. Instytucje publikują więc adresy zgodę ze standardem (np. ten: ) i udostępniają w ten sposób dane do pobrania. Dlaczego? Nie mam pojęcia… RSS/ATOM jest wykorzystywany głównie w celu docierania do nowych treści/tekstów. Jest wykorzystywany przede wszystkim przez blogi i serwisy z newsami. Dane udostępniane w ramach INSPIRE nie mają charakteru newsów i nie są często aktualizowane. ATOM nie wychwyci informacji o zmianie w treści tylko o publikacji nowej. Znane mi adresy ATOM (lista niżej) zostały opublikowane raz i ich aktualizacja jest bardzo rzadka. Najistotniejszą częścią newsa jest nagłówek i treść. Tak też są skonstruowane czytniki (poza wspomnianym Inoreader jest również Feedly i wiele innych). Tymczasem najważniejsza informacja (link do paczki z danymi) jest “ukryta” w parametrze <link> i nie jest czytana przez żaden z czytników który sprawdzałem.
Największym problemem jest jednak to, że na żadnej ze stron Instytucji (sprawdzałem CODGiK, GUS i GIOŚ) nie znalazłem informacji dla użytkownika: jak z tego skorzystać. Można się na to denerwować, albo nie, ale zapewne wynika to z faktu, że urzędnicy są zgodni z przepisami i z tego są rozliczani – nie wszystkim zależy/mają takie możliwości, żeby zdroworozsądkowo przy okazji bycia zgodnym z przepisami, powiedzieć obywatelom jak z tego skorzystać.
Wydawało się, że pozostaje czytanie gołego XML i wyszukiwanie linków do danych, ale w przypadku danych z CODGiK nawet to nie zda egzaminu, bo linki nie są widoczne jak się je czyta w przeglądarce.
Na ratunek przychodzi oczywiście QGIS i jego wtyczka INSPIRE ATOM Client, dzięki której możliwe jest wczytywanie adresów ATOM i wygodny odczyt informacji tam zawartych. Wtyczka jest w wersji 0.7.0 i wygląda na nierozwijaną (ostatnia aktualizacja w 2014 roku), ale działa. Wystarczy skopiować adres ATOM i wkleić go w odpowiednie pole. W efekcie otrzymamy interesujące nas linki do gotowych paczek (w tym przypadku katalogi .zip) z danymi. Funkcja “Get Spatial Dataset” Nie działa prawidłowo. Rozwiązaniem jest zaznaczenie danego zbioru i ctrl+c i ctrl+v do adresu przeglądarki. Paczka zacznie się ściągać.
Kilka adresów ATOM oraz adresy stron, gdzie zostały “znalezione”. Więcej danych w dziale Dane do pobrania.
- CODGiK PRG: http://mapy.geoportal.gov.pl/wss/service/ATOM/httpauth/atom/CODGIK_PRG
- GUS INSPIRE: http://geo.stat.gov.pl//atom_web-0.1.0/atom/SU
- GIOŚ INSPIRE: http://inspire.gios.gov.pl/gios/atom/download/pl.xml