Z działu dane do pobrania można pobrać granice administracyjne Polski (gminy, powiaty województwa) z Państwowego Rejestru Granic. Dane te nie posiadają szczególnie wartościowych atrybutów – liczą się głównie… granice. Bardzo ciekawe informacje na temat gmin, powiatów i województw można znaleźć w Banku Danych Lokalnych w GUS. Dane z setek kategorii tematycznych (od bezrobocia po pogłowia bydła domowego) można pobrać w postaci zwykłych tabel (xslx lub csv). Dopiero połączenie danych geometrycznych z danymi dziedzinowymi z GUS daje niesamowite możliwości wizualizacji i analiz. Jak połączyć dane z PRG z danymi z GUS i stworzyć kartogramy? Oczywiście w QGIS.
Pobieranie danych
Do stworzenia kartogramów będą potrzebne dane statystyczne w formie arkusza kalkulacyjnego oraz dane przestrzenne w formie pliku .shp.
Stworzymy kartogram w odniesieniu do powiatów całego kraju. Warstwę z powiatami pobrać można bezpośrednio ze strony CODGiK, lub z naszego działu “Dane do pobrania”, gdzie wystarczy znaleźć pozycję “PRG – jednostki administracyjne” i kliknąć odnośnik “powiaty”.
Aby pobrać dane statystyczne należy wejść na stronę https://bdl.stat.gov.pl. Następnie klikamy na pozycję “Dane” i z listy rozwijalnej wybieramy pozycję “Dane według dziedzin”. Przykładowo rozwijamy dziedzinę “Rynek pracy”, następnie “Bezrobocie rejestrowane” i wybieramy pozycję “Stopa bezrobocia rejestrowanego”. Klikamy przycisk “Dalej” i w kolejnym etapie wybieramy rok 2016 i ilość ogółem. Klikamy “Dalej”. Teraz należy wybrać interesujące nas jednostki podziału terytorialnego, dla których chcemy pozyskać dane. GUS oferuje układ według NTS i TERYT, natomiast CODGiK tylko TERYT, więc aby dane były spójne z warstwą shapefile należy wybrać układ wg. TERYT. Następnie z listy podziału terytorialnego należy wybrać wszystkie powiaty (Zaznacz>Zaznacz powiaty>Wszystkie) i strzałką w lewo (“Dodaj zaznaczone do wybranych”) przenieść je na listę wybranych.
Klikamy “Dalej” i na kolejnej stronie rozwijamy przycisk “Export” i wybieramy format XLS – tablica wielowymiarowa, po czym zapisujemy plik na dysku komputera.
Przygotowanie danych
Przed umieszczeniem danych tabelatycznych w QGIS należy dostosować kolumnę “Kod” pobranego właśnie pliku xls. Każdy z kodów powiatu występuje w postaci ‘0202000’, gdzie zasadniczo kod powiatu jest 4-cyfrowy i powinien zostać doprowadzony do ciągu ‘0202’. Aby tego dokonać należy w arkuszu kalkulacyjnym użyć formuły “Lewy” tak, jak na rycinie poniżej. Kod 4-cyforwy będzie całkowicie zbieżny z danymi zawartymi w pliku shapefile “powiaty”.
Łączenie tabel
Pobrane wcześniej dane dodajemy do projektu QGIS za pomocą narzędzia “Dodaj warstwę wektorową” (dla tabeli z BDL wskazując warstwę “TABLICA”).
Aby złączyć tabelę BDL z warstwą CODGiK, należy otworzyć okno właściwości warstwy “powiaty” i przejść na zakładkę “Złączenia”. Za pomocą przycisku
dodaj nowe złączenie. W oknie dialogowym wskazujemy wszystkie pozycje tak jak na grafice poniżej i klikamy OK:
Łączenia tabel dokonuje się poprzez wybranie spójnych atrybutów z jednej i drugiej warstwy. Atrybutami powinny być indywidualne kody przypisane do konkretnego obiektu np. kod teryt, kod id, kod pocztowy. Nie zaleca się łączenia warstw po nazwach i opisach, gdyż czasem kilka jednostek może nosić taką samą nazwę lub posiadać ten sam opis.
Generowanie kartogramu
Dzięki złączeniu tabela atrybutów warstwy “powiaty” otrzymała dodatkowy atrybut ze stopą bezrobocia w danym powiecie, Możemy więc teraz pokazać przestrzenne rozłożenie tego zjawiska w Polsce za pomocą kartogramu.
Zanim przejdziemy do tworzenia stylu należy przekonwertować dołączoną kolumnę do formatu liczby zmiennoprzecinkowej. Aby to zrobić przechodzimy do kalkulatora pól warstwy powiaty, gdzie tworzymy nowe pole o typie float, a w obszarze wyrażenia dodajemy nazwę dołączonej kolumny.
Klikamy Ok, zapisujemy zmiany i możemy przejść do tworzenia kartogramu.
We właściwościach warstwy przechodzimy na zakładkę “Styl” i wybieramy opcję “Symbol stopniowy”. Jako kolumnę wskazujemy atrybut “bezrobocie”, wybieramy odpowiednią paletę kolorów oraz tryb klasyfikacji danych i liczbę klas, po czym klikamy “Klasyfikuj” i zatwierdzamy całość przyciskiem Ok.
Otrzymaliśmy kartogram ilustrujący rozkład stopy bezrobocie w Polsce. Za pomocą Kompozytora wydruków możemy dodać niezbędne elementy do nowo utworzonej mapy: legendę, skalę, strzałkę północy.
