QGIS nam się rozrasta… Jak w prawie każdej aplikacji open source, która jest tworzona przez społeczność, podstawową metodą dodawania nowych funkcjonalności są tzw. wtyczki (od angielskiego plugins). Wtyczki to nic innego jak napisane w odpowiedni sposób fragmenty kodu, które są umieszczone gdzieś w sieci. Można je łatwo pobrać i zainstalować rozszerzając funkcjonalność oprogramowania.
Jest to główna zaleta otwartego oprogramowania. Jednak z czasem, system wtyczek może stać się uciążliwy. Obecnie dla QGIS funkcjonuje ok. 700 wtyczek. Od bardzo prostych do całych zestawów narzędzi powstałych w celu wykonywania bardzo specyficznych analiz. Ich liczba gwałtownie wzrasta, więc użytkownicy mają coraz większe problemy z “ogarnięciem” ich zbioru. Ten wpis ma na celu usystematyzowanie wiedzy na temat wtyczek do QGIS.
QGIS – ogarnianie wtyczek.
Po zainstalowaniu QGIS w pasku menu znajduje się menu rozwijalne “Wtyczki”, z którego mamy możliwość obsługi wtyczek:
Na początku listy znajdują się najważniejsze pole, czyli “Zarządzaj wtyczkami”. Dalej jest konsola Pythona (to dla tych co znają Pythona i QGIS API i chcą obsługiwać QGIS z linii komend) i lista zainstalowanych oraz aktywnych wtyczek. Klikamy “Zarządzaj wtyczkami”:
Widzimy okno instalatora wtyczek. Każda linia to jedna wtyczka. Najważniejsze informacje to nazwa, wersja wtyczki oraz krótka informacja o niej… Skąd te wtyczki? Gdzie one fizycznie się znajdują? Każdy programista, który napisał wtyczkę umieszcza je w swoim repozytorium, czyli miejscu, które QGIS sprawdza za każdym razem przed uruchomieniem instalatora w poszukiwaniu nowości. Wystarczy podświetlić “wybrankę” i kliknąć “Zainstaluj”. W zdecydowanej większości przypadków wtyczka bez problemów się zainstaluje i będzie gotowa do użycia. Czasem trzeba doinstalować dodatkowe biblioteki, o czym instalator nas poinformuje. Jak tego dokonać? W przypadku używania instalatora OSGEO4W bardzo prosto – uruchomić instalator i zaznaczyć brakujące biblioteki do instalacji. W innym przypadku biblioteki trzeba ściągnąć na własną rękę i wrzucić do odpowiedniego katalogu na dysku.
Instalator wtyczek składa się z pięciu zakładek. Polecam odwiedzić zakładkę “Ustawienia”:
Proponuję odznaczyć opcję “Pokazuj wtyczki eksperymentalne” i “Pokazuj wtyczki niezalecane”. Co to oznacza? Poprzez instalatora będzie można zainstalować wtyczki, które uzyskały status oficjalnych i na 99% działają w sposób stabilny. Pozostałe wtyczki mogą powodować błędy w aplikacji i ich instalacja odbywa się już na własne ryzyko użytkownika.
Jeżeli już zainstalowaliśmy wtyczkę to możemy ją w dowolnej chwili dezaktywować lub aktywować na liście zainstalowanych wtyczek.
A teraz najważniejsze i to co sprawia najwięcej problemów…
Skąd brać informację o wtyczkach???
Co zrobić jeżeli nie ma helpa? Jak je wyszukiwać? Skąd mamy pewność jak i czy działają??? Niestety… jedyną informacją na temat tego co dana wtyczka robi jest krótki opis, który można przeczytać w instalatorze. Poza tym niekiedy autorzy publikują helpy do wtyczek na swoich stronach internetowych. Wtedy trzeba szukać w Google (po prostu przekleić nazwę wtyczki do wyszukiwarki, nacisnąć enter i liczyć na szczęście…). Wszyscy (developerzy QGIS także) wiedzą, że jest to mało wydajne, nieporęczne, a w skrajnych przypadkach frustrujące. Aby ułatwić życie użytkownikom twórcy QGIS stworzyli tzw. repozytorium wtyczek, które dostępne jest na stronie https://plugins.qgis.org. Dostępne są tam opisy większości wtyczek co znacznie ułatwia pracę oraz oszczędza czas potrzebny na szukanie jakichkolwiek informacji.