Dane OpenStreetMap są dostępne dla każdego do pobrania. Jednak nie każdy wie, że istnieje kilka różnych sposobów na ich pozyskanie z sieci. Każdy z nich ma swój zakres zastosowania, głównie w zależności od tego, jak dużo danych potrzebujemy oraz pożądanego formatu: oryginalny XML, binarny PBF, czy też dane przetworzone do postaci Shapefile.
Jest to najważniejsza usługa głównego serwera bazy danych, umożliwiająca zarówno odczyt jak i zapis. Jego głównym zadaniem jest dostarczanie małych porcji danych w celu ich edycji i wysłania zmian na serwer. Jest zatem usługą najsilniej obciążoną i obowiązują ją ostre limity: największy dopuszczalny obszar może mieć 0,25 stopnia kwadratowego lub 5 milionów elementów (nodes, ways i relations), w zależności od tego, co jest mniejsze. API nadaje się więc do doraźnego pobierania danych dla najmniejszych obszarów – najwyżej jednej gminy, a w przypadku miast z dużą ilością szczegółów – nawet osiedla.
Z API możemy skorzystać na następujące sposoby:
http://api.openstreetmap.org/api/0.6/map?bbox=<left>,<bottom>,<right>,<top>
BBOX podajemy w następującej kolejności: zachodnia, południowa, wschodnia, północna granica obszaru i formacie stopnie.dziesiąte stopnia. Wynik otrzymamy zawsze w postaci nieskompresowanego XML.
Ta usługa korzysta z kopii bazy danych, udostępnionej tylko do odczytu. Overpass API udostępnia własny język zapytań, który umożliwia filtrowanie danych według zadanych kryteriów atrybutowych lub przestrzennych. Z tego API można skorzystać za pośrednictwem serwisu http://overpass-turbo.eu lub wtyczki do QGIS o nazwie “QuickOSM”.
Niemiecka firma Geofabrik udostępnia za darmo do ściągnięcia większe fragmenty danych OSM. Dostępne są w trzech postaciach: binarnym formacie PBF, XML spakowanego kompresorem bzip2, albo też przekonwertowanej do formatu Shapefile. Dostępne są pakiety dla krajów, kontynentów i pojedynczych stanów USA. Ale uwaga – dane nie są precyzyjnie wymaskowane wzdłuż granic, zdarzają sie drobne fragmenty z krajów sąsiednich. Odpowiednie dane o granicach państwowych zwykle znajdują się w OSM, więc wystarczy po ściągnięciu i konwersji użyć odpowiedniego zapytania przestrzennego, by tę wadę usunąć.
Dane w formacie SHP, w odróżnieniu od oryginalnego XML, są gotowe do użycia w środowisku GIS. Zostały one podzielone na osobne warstwy tematyczne , oraz co bardzo ważne – najistotniejsze atrybuty skupione zostały w jednej kolumnie „fclass”. Dzięki temu można użyć ich w programach nie posiadających opcji wizualizacji opartej na regułach (rule-based rendering), koniecznej do wykorzystania wielu kolumn. Do tych danych dostępna jest szczegółowa dokumentacja w języku niemieckim i angielskim.
Adres do strony pobierania: http://download.geofabrik.de/osm/
Jest to zrzut całej zawartości bazy OSM. Można go pobrać z http://planet.openstreetmap.org, aktualnie zajmuje 36 GB w formacie binarnym. Import tak dużej bazy wymaga już mocnej maszyny. Aby ułatwić aktualizację posiadanej bazy o takich rozmiarach, publikowane są tzw. diffy – zestawy zmian. Dostępne są zestawy generowane co minutę, godzinę, dzień i tydzień. Ale uwaga – nie wszystkie konwertery obsługują aktualizację tą metodą.